کانسار مس- طلای پورفیری ائوسن مسجدداغی، شمال باختر ایران، نمونه ای از کانسارهای پورفیری نوع جزایر کمانی

Authors

  • سعید علیرضایی دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، ایران
Abstract:

کانسار مسجدداغی در جنوب باختر کمربند ماگمایی ارسباران در شمال باختر ایران و در حاشیه جنوبی پهنه قفقاز کوچک جای گرفته است. این کانسار در یک توده میزبان دیوریتی نیمه‌ ژرف مربوط به ائوسن تشکیل شده که در مجموعه­ای از سنگ­های آتشفشانی و تخریبی- رسوبی کهن­تر نفوذ کرده است. ویژگی­های ژئوشیمیایی توده نفوذی مسجدداغی، آن را دارای خصلت کالک­آلکالن با پتاسیم بالا و متاآلومینوس معرفی می­کند که در یک محیط فرورانشی جزایر کمانی و همزمان با برخورد جایگزین شده است. دگرسانی­های شاخص آن از نوع پتاسیک  با کانی‌های شاخص بیوتیت­ و ارتوز ثانویه در مرکز   کانسار پورفیری است که به وسیله دگرسانی پروپیلیتیک با کانی شاخص کلریت دربر گرفته شده است. کانی‎های فلزی کانسنگ‎ساز را بیشتر کالکوپیریت همراه با مقادیر فرعی کانه­های بورنیت، کالکوسیت اولیه و تتراهدریت به همراه مقدار کمی مولیبدنیت تشکیل می­دهد. پیریت و مگنتیت کانه های همراه و متداول هستند. این کانسار در نمای پلان به‎صورت یک توده بیضوی ‌شکل با قطر بزرگ 500 متر و قطر کوچک 400 متر بوده و آثار کانی­سازی تا ژرفای افزون بر 700 متر در گمانه­هاردیابی شده است.. سن­سنجی40Ar/39Ar  روی بیوتیت­های ثانویه در  منطقه دگرسانی پتاسیک، زمان تشکیل کانسار و از این رو جایگزینی و تبلور توده دیوریت پورفیری مادر را 53/0 ± 07/54 (ائوسن آغازی) نشان می­دهد. این کانسار از این نظر بسیار متفاوت با کانسارهای شناخته شده در پهنه ارسباران است که بیشتر در میوسن میانی و در جایگاه کمان ماگمایی قاره ای و همزمان با برخوردی تشکیل شده­اند. کانسار مسجدداغی، از نظر جایگاه زمین شناسی، دگرسانی و کانی سازی، قابل مقایسه با سیستم های مس-طلای پورفیری جزایر کمانی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مینرال‎شیمی و ژئوشیمی دایک‎های لامپروفیری کانسار مس- مولیبدن پورفیری سونگون (ورزقان- شمال باختر ایران)

کانسار مس- مولیبدن پورفیری سونگون در شمال باختری ایران و در استان آذربایجان شرقی جای دارد. معدن مس سونگون از دید سنگ‌شناسی شامل توده سونگون ‌پورفیری (SP) و هشت دسته دایک تأخیری کوارتزدیوریتی (DK1(a, b, c))، گابرو دیوریتی (DK2)، دیوریتی (DK3)، داسیتی (DK4)، لامپروفیری (LAM) و میکرودیوریتی(MDI) است. کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده دایک لامپروفری شامل بیوتیت، پلاژیوکلاز، ارتوز، آمفیبول است. این دایک باف...

full text

نسبت‌های ایزوتوپی هافنیم در بلورهای زیرکن توده‌های میزبان کانسارهای مس پورفیری ایران: رهیافتی بر خاستگاه کانسارهای مس پورفیری

در این بررسی ویژگی‌های ایزوتوپی Hf در بلورهای زیرکن از توده‌های کانه‌دار پورفیری کانسارهای سونگون در منطقه ارسباران و سرچشمه، میدوک، دره‌زار و بندر هنزا از پهنه کرمان بررسی شده‌اند. دامنه نسبت‌های ایزوتوپی Hf در این کانسارها همسان بوده و میزان میانگین eHf در بلورهای زیرکن توده‌های پورفیری سرچشمه، میدوک، دره‌زار، بندر هنزا و سونگون به‌ترتیب 2/8+، 3/9+، 2/9+، 10+ و 6/8+ است. میانگین سن‌های مدل دو...

full text

ویژگی‎های زمین‎‌شناسی و ژئوشیمی کانسار مولیبدن پورفیری سیه‌کمر (باختر میانه، شمال باختر ایران)

کانسار مولیبدن سیه‎کمر یک سامانه مولیبدن پورفیری است که در تازه‎ترین پژوهش نگارنده در شمال باختر ایران کشف شده، برای اولین بار در این نوشتار گزارش گردیدهو سامانه کانسارسازی آن، بر پایه داده‎های زمین‌شناسی و ژئوشیمیایی، شواهد کانی‌سازی و میانبار...

full text

الگوی زمین شناسی، دگرسانی و بی هنجاری مغناطیسی کانسار مس پورفیری مسجدداغی (شرق جلفا)

     در ناحیه مسجدداغی (شرق جلفا)، کانی سازی های مس پورفیری- طلای اپی ترمالی در پیوند با یک مجموعه آذرین آتشفشانی- نفوذی حدواسط روی داده است. کانسار پورفیری احتمالا از نوع دیوریتی است وکانی سازی با دگرسانی پتاسیک همراه است. این دگرسانی از کانی های فلدسپار پتاسیم ثانویه، کوارتز، بیوتیت ثانویه و مگنتیت همراه با کانی های سولفیدی پیریت، کالکوپیریت و بورنیت تشکیل شده است. با توجه به حضور مگنتیت در ز...

full text

الگوی زمین شناسی، دگرسانی و بی هنجاری مغناطیسی کانسار مس پورفیری مسجدداغی (شرق جلفا)

در ناحیه مسجدداغی (شرق جلفا)، کانی سازی های مس پورفیری- طلای اپی ترمالی در پیوند با یک مجموعه آذرین آتشفشانی- نفوذی حدواسط روی داده است. کانسار پورفیری احتمالا از نوع دیوریتی است وکانی سازی با دگرسانی پتاسیک همراه است. این دگرسانی از کانی های فلدسپار پتاسیم ثانویه، کوارتز، بیوتیت ثانویه و مگنتیت همراه با کانی های سولفیدی پیریت، کالکوپیریت و بورنیت تشکیل شده است. با توجه به حضور مگنتیت در زون پت...

full text

کانی شناسی و شیمی کانی دایک های کوارتزدیوریتی کانسار مولیبدن- مس پورفیری سونگون (شمال غرب ایران)

منطقه­ی مورد بررسی در شمال­غرب ایران، استان آذربایجان­شرقی و در شمال ورزقان قرار گرفته است. کانی­های اصلی دایک­ها عبارتند از پلاژیوکلاز ، آمفیبول و بیوتیت و کانی­های فرعی اسفن، کوارتز و آپاتیت. بافت این دایک­ها، پورفیریک با خمیره­ی ریز تا متوسط است. براساس بررسی­های شیمی کانی، ترکیب پلاژیوکلاز و بیوتیت در دایک­های کوارتزدیوریتی به ترتیب عبارتند از آندزین تا الیگوکلاز و آنیت - سیدروفیلیت. ترکیب ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 26  issue 104

pages  43- 58

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023